Wegman

Wegman
     

Wat was 'n Bölt vroger toch mooi met in eer midd'n de boerderie'n Wegman en Spölmink nog in vol bedrief. Ie wönn ja smôns wakker van t kraej'n van 'n haan'n, 't krieske van de pauwen en 't leuj'n van de beest en van Wegmansjans zien'n roop: Koojo, Koojo, atte de beest noar 't hek röp veur 't melken. Wie bleem'n heeldal op de högte van watter gebeur'n op 't erf: döske, erepelmöln, 't slacht'n als koj heurn en zeen, mes-en aalveurn: dat reuk ie de wa bie.

Met het verdwijnen van Wegman en straks ook van Spölmink gaat er weer een stukje echt dorp verloren. In een dorp moet immers plaats zijn voor alle lagen van de bevolking en zeker voor de boer. Welk een voornaam aandeel had het Wegman in onze dorpsgemeenschap! Denk maar eens aan wat het betekende voor kerkelijk, school- en verenigingsleven, maar ook als mens tot mens: standsverschil was er niet.

Het Wegman wordt in 1430 voor het eerst in de geschiedenis genoemd. In dat jaar koopt Hendrik van Echtelen, geheten de Blancke, het erve WECH en de halven hof (Het Lonnekerhof) van de graven van Bentheim en schenkt het via de stand Oldenzaal aan het Heilige Geesthuis aldaar. In 1480 valt HET WECH onder de bezittingen van het O.L. Vrouwengilde en kort daarop komt het WECHMAN aan de armenstraat van Oldenzaal, waaronder het blijft totdat in 1731 het erf wordt gekocht door de meier (=bewoner) WEGMAN.

In dat jaar dus wordt Wegman de eigenaar van dit erf. Dat was betrekkelijk vroeg, want de meeste erven van de marke Lonneker gaan pas in andere handen over zo rond 1800. In 1812 (Napoleon) wordt nl. de horigheid en de tienplichtigheid opgeheven.

 

Het erve Wegman was betrekkelijk groot: het bezat grond op de Demmerskamp, Lonnekeres en Stegenkamp en vanaf het woonhuis strekte het gebeid zich uit tot de huidige Ruiterkampweg. In 1822 schenkt Wegman grond aan de kerk, Hierdoor trok zij de kern van het groeiende dorp naar zich toe Daarna werd grond afgestaan voor de bouw van de eerste katholieke school, het tegenwoordige parochiehuis.Ook voor de aanleg van de Oldenzaalsestraatweg en voor die van de spoorlijn (welke beide door het erf liepen) werd weer een beroep gedaan op Wegmans grondbezit. In 1922 verkoopt Wegman opnieuw grond aan de r.k. kerk-en schoolbestuur voor de bouw van de school aan de Dorpsstraat (nu kleuterschool) tegenover de boerderij, een stuk waarop oorheen Wegmans bleek gelegen was.

 

In 1922 mocht de muziekverenging 'Excelsior' een muziekkoepel bouwen op een van Wegmans duurste stukjes grond. Dat kon allemaal bij Wegmansjans. Hij heette wel Levink, maar in de volksmond blijft het Wegman. De eigenlijke familienaam Wegman blijft tot 1794. Er waren geen mannelijke opvolgers. Toen trouwde Geertruud Wegman met Bernardus ten Dam. Er volgens dan twee generaties ten Dam en nog eens twee generaties Levink.

Herman Engbers

Uit Op en um'n Bölt nr.44 - 29 november 1974

In 1967 schoewt ze de boerderie um, gaot naor 'n Ruuterkaamp. Jammer dat 'n Bölt zonnen naober mos missen. 't Geloed van de pauwhaan'n, dee krieskend oet 'n eek op 'n kapberg vloog'n, 't kaekeln van de hoonder en 't schreeuw'n van 't verken, dat lewer nog nich an de ledder wol, is vot. Daor heww vuur wier kreg'n; 't lawai van de vleegmaschien, aoto's en pleerfiets'n en vuur 'n allof 'n ölliedaamp. Ie wilt ja wa'ns 'n maol wat aand's.

 

 

Share our website