Van Demmersmöl naar Lonneker Molen

Uit Op en um Bölt nr. 120 dd. 27 augustus 1976. Door Herman Engbers

Deze windmolen is gebouwd omstreeks 1800 op de Elsenkamp tegen de Linderes door Jan Demmer en zijn zwager Hendrik Weernink. De molen heeft gestaan tegenover de huidige molen aan de noordzijde van de Lonnekermolenweg. Het erve Demmers strekte zich in die richting uit tot aan de Elsenkampweg en het gehele IJzerhaar behoorde ertoe.

Als eigenaars van de molen worden vermeld: een Weernink, een Borgerink en weer later Bernhard ten Dam. Voor de brand in 1847 is de weduwe ten Dam de eigenaresse. De resten van de verbande molen inclusief het molenrecht worden door De Demmer verkocht aan Benjamin Willem Blijdenstein, volgens de oude Beverborg, die leefde van 1827 - 1931. Zeer waarschijnlijk is Weernink de eerste molenaar geweest. Daarna volgen: Graats Winkelink (winkel) Jans Borgerink, Jans Benneker, Cornelis en Harmen Brink, van die de laatste tevens onderwijzer was aan de Lonneker Markeschool.

Genoemde B.W. Blijdenstein laat na de brand de molen aan de overzijde van de weg (de tegenwoordige plaats) weer opbouwen. De driehoek gevormd door de Lonnekermolenweg, Elsenkampweg en IJzerhaarweg was toen al in zijn bezit. Hij had deze grond in 1834 gekocht van Jan Borgerink voor de som van f. 500,00. In 1851 is dan de nieuwe molen gereed en deze heeft achtereenvolgens behoort aan:

B.W. Blijdenstein, Helwig van Heek, Herman van Heek, Wed. van Heek-ter Kuile, J.F. Scholten, Wed. Scholten- van Heek, H.G. Blijdenstein, die in het bezit komt van grond en molen door ruiling met grond van 't Bouwhuis. Daarna behoort de molen aan de Wed. Blijdenstein, Bernhard Blijdenstein, Pieter Blijdenstein en ten slotte aan de zoon van Bernard, H.G. Blijdenstein die het monument in het jaar 1962 voor het symbolische bedrag van f. 1,00 aan de gemeente Enschede verkoopt.

De namen van de molenaars die hier hebben gemalen wil ik dan vermelden in de volgorde zoals ik deze van oude bewoners van ons dorp het vernomen.

De eerste mulder onder de fam. Blijdenstein was Perik. Daarna kwamen: Bredenbach, Nobbenhuis, Dirk en vervolgens de bekende molenaarsfamilie Distel (van 1891 tot 1897). De fam. Distel kom je als molenaars op verscheidene Twentse molen tegen o.a. in Usselo (Wissinks Möl) Denekamp (Singraven), in Tubbergen en Bentelo.

Van 1897 - 1912 maalt hier een zekere Kroneman en in 1912 komende gebroeders Jan en Gerard Roetenberg. Jan Roetenberg overlijdt in 1918 als slachtoffer van de toen heerstede Spaanse griepepidemie. Hij was molenaarsknecht geweest bij Oude Wansink in Haaksbergen. Hier was hij 9 jaar werkzaam en vervolgens nog eens 3 jaar bij Krabbe in Enschede en 3 jaar in St. Isidorushoeve bij de molenaar Groothuis.

Gerard Roetenberg en zijn zonen waren de laatste mulders van de molen. Voor vochtwering werd de molen in 1865 aan de buitenzijde met riet bedekt. Deze rietlaag is met de restauratie van 1962 weer verwijderd. In 1924-1925 werd de molen ingrijpend gerestaureerd en bij was net officieel geopend, toen op 10 augustus 1925 de Cycloon van Borculo, waar wij hier een deel van meekregen, de [prachtig gerestaureerde molen weer zwaar beschadigde. De kap waaide eraf en men kon van voren af aan beginnen.

 In 1910 kreeg de molen een elektro-molen, zodat men door kon draaien als er geen wind was. In 1933 wordt deze motor vervangen door een Stork-disselmoter. Tijdens de oorlog werd er weer elektrisch gemalen en heel wat pondjes rogge heeft de oude Gerard Roetenberg voor de Lonneker bevolking clandestien tussen de molenstenen door laten lopen. In 1952 kwam er een Compact Hamermolen met elektromotor en werden de stenen onder in de molen verwijderd. De molenstenen op de eerste verdieping moesten plaats maken voor silo's. Daarna werd het muldersbedrijf niet meer economisch verantwoord. De molen heeft afgedaan en door de grote concurrentie is het voorbij met de molen. Al werd er de laatste jaren wel het een ander aan het exterieur gerestaureerd het hart klopt niet meer.

Een aantal (gecertificeerde) molenaars van Wissinks Möl laten per 01 november 2013 de wieken (het gevlucht) van de Lonneker molen weer laten draaien.
Voorlopig 1X per 14 dagen op de zaterdag van 10:00 tot 12:30 uur, bij voldoende wind natuurlijk.